My translation:Νικολάκης Εφέντης
16. Ιουνίου 2004
ΠΡΟΛΟΓΟΣ - Η ΕΞΥΠΝΑΔΑ
Στο Ελληνικό προξενείο Ιωαννίνων προ του 1913 υπήρχε γραφείο της υπηρεσίας κατασκοπείας, χρήσιμες πληροφορίες προσέφεραν οι:
Χρ. Κωνσταντινίδης που υπηρετούσε στα πυροβολεία Καστρίτσας.
Δημόκριτος, φαρμακοποιός που υπηρετούσε στην φρουρά Μπιζανίου.
Κωστάκης, φαρμακοποιός που υπηρετούσε στην φρουρά Γαρδικίου.
Οικονομίδης κ.α.
Οι περισσότεροι πληροφοριοδότες ήταν Μικρασιάτες Έλληνες που υπηρετούσαν στον Οθωμανικό στρατό. Ο Οικονομίδης είναι πιθανότατα ο Νικόλαος Μιζαντζιόγλου ή Νικολάκης Εφέντης, υπολοχαγός του Βεήπ μπέη.
ΤΟ ΜΕΓΑΛΕΙΟ
Το πιο πάνω γραφείο χρησιμοποίησε τον μητροπολίτη Ιωαννίνων Γερβάσιο για να προσηλυτίσει τον Νικολάκη Εφέντη πράγμα που έγινε με επιτυχία. Ας παρακολουθήσουμε λοιπόν ένα μικρό μέρος της δράσης του.
Με την υπ. αριθμ. 192 πολεμική έκθεση του ΓΕΣ αναφέρεται ως "ο ομογενής αξιωματικός". Η μεταβίβαση κάθε πληροφορίας γινόταν αποκλειστικά στο Ελληνικό Κομιτάτο Ιωαννίνων και διαβιβαζόταν στο Ελληνικό στρατηγείο.
Η υπ. αριθμ. 877/31-12-1912 πληροφορία από τα Ιωάννινα αναφέρονται: Αριθμοί και είδη πυροβόλων ανά τοποθεσία, πληροφορεί ότι αν δεν υποχωρούσε ο στρατός το Μπιζάνι θα παρεδίδετο και μεταξύ άλλων συμβουλεύει η έφοδος δεν πρέπει να γίνει ημέρα αλλά "μετά δύο νυχθημερών βροχή οβίδων"...
Η υπ. αριθμ. 1100/12-1-1913 πληροφορία από το Ιωάννινα ενημερώνει ότι 100 στρατιώτες "νύκτωρ καταγίνονται δι' επισκευήν".
Με την υπ. αριθμ. 1314/4-2-1913 πληροφορία από τα Ιωάννινα παραθέτει τον αριθμό των τηλεβόλων του Μπιζανίου με λεπτομερή περιγραφή βεληνεκούς, ταχυβολίας, δ/νση βολής κ.λπ. στοιχεία.
Ο Νικολάκης Εφέντης σχεδιάζει χάρτη του Μπιζανίου με ακριβείς θέσεις των πυροβολείων και ιδιαίτερα του πυροβολείου "Σκύλλα" που δεν μπορουσε να εντοπιστεί. Ο Β. Λάππας αφηγείται: "Ο Ν. Μιζαντζιόγλου επεσήμανε την αστοχία του Ελληνικού πυροβολικού και παρεκλήθηκε να στείλει ακριβείς θέσεις των πυροβολείων και ιδιαίτερα του πυροβολείου "Σκύλλα". Τα ανωτέρω επιβεβαιώνονται από την Πολεμική Έκθεση Νο 879/3-1-1913.
Όσα υπέδειξε ο Νικολάκης Εφέντης ήταν και ακριβή και αν κανείς διαβάσει την εξέλιξη της μάχης του Μπιζανίου θα παρατηρήσει ότι μετά δύο νυχθημερών βροχή οβίδων κατελήφθη αυτή η οχυρά θέση και στην συνέχεια απελευθερώθηκαν τα Ιωάννινα συνελληφθηκαν δε αιχμάλωτοι 30.000 Τούρκοι, 1.000 Τούρκοι αξιωματικοί και πλήθος εφοδίων.
Η ΒΛΑΚΕΙΑ
"Λόγω της υπό έξάλλον ενθουσιασμό για τον πατριωτισμό του ακριτομύθιας των Ελλήνων, ύστερα από τη άλωση του Μπιζανίου, η δράση του έγινε γνωστή στους Τούρκους, όταν δε με την ανταλλαγή των αιχμαλώτων έφτασε ο Νικ.Μιζαντζιόγλου στην Αθήνα και από εκεί αποβιβάσθηκε στην Σμύρνη κρατήθηκε από τους Τούρκους και εκτελέστηκε με φρικτά βασανιστήρια. Ίδια τύχη είχε και η πατρική του οικογένεια της οποίας θανατώθηκε αμέσως όλα τα μέλη, στην Σμύρνη".
Όλα τα πιό πάνω μεταφραζόμενα σημαίνουν ότι: Ένας φαφλατάς δημοσιογράφος της Θεσσαλονίκης δημοσίευσε τα κατορθώματα του Νικολάκη Εφέντη. Το πιθανότερο είναι ότι με την ανταλλαγή αιχμαλώτων η υπηρεσία κατασκοπίας έστελνε ένα δοκιμασμένο στέλεχος της στην Σμύρνη για να συνεχίσει την δράση του. [...]
*I hope I have spelt the name correctly.Nikolakis Efendis
16 June, 2004
Prologue – Wittiness
Within the Greek consulate at Ioannina, there existed before 1913 an intelligence office, with useful information being offered by:
- C. Konstantinides who served with the artillery in Karditsa.
- Democretus, pharmacist who served with the Bizano guards.
- Kostakis, pharmacist who served with the Gardiki guards.
- Economides et al
The majority of the informants were Asia Minor Greeks who were serving with the Ottoman army. Economides was more than likely Nicholas Mizantzioglou or Nikolakis Efendis, lieutenant of Veip Bey.*
The Splendour
The above mentioned office employed the Metropolitan of Ioannina, Gervasius, to turn Nikolakis Efentis which became a successful venture. Let us see then, a minor part of his actions.
With Prot. No. 192 combat reports of the Army General Staff refer to him as “the compatriot* officer”. The conveying of every piece of intelligence was done exclusively by the Greek Committee of Ioannina and was read by the Greek General staff.
With Protocol No. 877/31-12-1912 reports out of Ioannina:
Numbers and types of guns per emplacement, informs that had the army not retreated, Bizani would have surrendered and that the assault must not occur during daylight but “after two days and nights’ constant shelling”…
With Prot. No. 1100/12-1-1913, information from Ioannina states that 100 soldiers “are nightly recruited for repairs”.
With Prot. No. 1314/4-2-1913 information coming out of Ioannina sets out the numbers of cannons at Bizani with detailed description of range, rate of fire, direction of fire and other such details.
Nikoalis Efendis draws a map of Bizan with accurate positioning of gun emplacements especially of the cannon “Scylla” which could not be located. B. Lappas narrates: “N. Mizantzioglou pointed out the inaccuracies of Greek artillery fire and was asked to send accurate positions of the [Turkish] artillery, especially that of the canon “Skylla”. The above are certifiable from the War Report No. 879/3-1-1913.
Whatever Nikolakis Efendis pointed out was always accurate and if anyone reads of the progress of the battle of Bizan, he will observe that after two days and nights of constant shelling, that fortified place was indeed taken. Following this, Ioannina was also liberated along with 30,000 Turkish soldiers and 1,000 Turkish officers as well as a plethora of materiel.
The Idiocy
“As a result of wild patriotic enthusiasm he was subject to the indiscretions of the Greeks, and after Bizan fell, his actions became known to the Turks. With the exchange of prisoners he came to Athens and from there journeyed to Smyrna, was detained by the Turks and was executed under horrible torture. His father’s family shared the same fate with all members put to death, in Smyrna”.
All of the above translate to mean that: One windbag journalist of Thessaloniki publicised the feats of Nikolakis Efendis. The most probable course of events however, is that with the prisoner exchange, the intelligence service sent an experienced operative to Smyrna in order to continue his efforts there.
[… There is here a link made to modern day politics which I think has no bearing to the topic at hand about a Greek-American languishing in prison over a spy scandal]
*compatriot: I know of no same word for ομογενής in English, which means “of the same descent”
Source: http://www.e-grammes.gr/article.php?id=1517 (e-Newspaper "Hellenic Lines", no author is credited)
From the looks of the paper it seems a little on the nationalist side, but I am a sucker for intelligence stories and wanted to share it with you all (even with the translation's shortcomings). If anyone has more information on this intelligence gathering effort during the Balkan War, please do!
Cheers
Nick
. It would be great if our fellow Bulgarian members furnished us with further information.
... 
. Some Greeks today still call themselves Ρωμιοί which means the same thing. I never knew what the Karaman were, so thank you for the information!)
